acrodhàre , vrb: aggradhare 1,
aggrodhare Definizione
intanare, cuare comente faet su grodhe, su margiane, ibertandho a furare ccn. cosa, abbasciare, su si pònnere abbasciaos coment’e po no si fàere a bíere
Sinonimi e contrari
abbuare,
acuae,
ammacionai,
apatai,
atanai
Frasi
si acrodhaiat in d-un'istrintorzu, betaiat sa sanna de su rú a s'anzone colendhe e che lu tiraiat ◊ si est acrodhadu acurtzu a una mata de chessa a fàghere de bisonzu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se terrer,
être aux aguets
Inglese
to go back to one's den,
to lie in wait
Spagnolo
esconderse,
estar alen acecho
Italiano
rintanarsi,
stare in agguato
Tedesco
sich verkriechen,
auf der Lauer liegen.
ammacionài , vrb: ammascionai,
ammatzonare,
matzonare Definizione
istare o pònnere cicios o crocaos coment’e allorigaos; su si pònnere che a su margiane (matzone), cuare, fàere che a su matzone
Sinonimi e contrari
aciunciulire,
acoconare,
acuculiare,
aculigionai,
acuculiedhare,
arruntzai
/
abbuare,
acuae,
acrodhare,
intanae,
istichire
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
être aux aguets
Inglese
to lie in wait
Spagnolo
acechar
Italiano
stare in agguato
Tedesco
auf der Lauer liegen.
apostài , vrb: apostare 1,
apostari Definizione
istare firmos cuaos in calecunu tretu iscocandho e ibertandho a ccn. o un'animale po dhu cassare, po dhu sodigare, o àteru; carrare su laore a sa posta o eremàgiu; pònnere una posta a iscummissa / apostare de… = detzídere
Sinonimi e contrari
atrapare,
impostai
/
carrugare
Frasi
sos caminos fint prenos de zente apostada pro bíere sos isposos ◊ si ficheit in conca sa bidea de l'apostare a fusile ◊ si aposteit in d-una roca, ispetendhe sos ladros cun su bestiàmine furadu ◊ mi ant apostadu fintzas a candho mi ant àpidu
2.
su trigu si apostaiat in sa posta e poi si che gighiat pro l'arzolare
3.
apostant de isposare e isposados si sunt
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
guetter
Inglese
to lie in wait for
Spagnolo
acechar
Italiano
appostare
Tedesco
sich auf die Lauer legen.
giachíre , vrb Definizione
istare o abbarrare crocaos
Sinonimi e contrari
colcare
| ctr.
pesai
Frasi
est dóighi oras giachendhe
Etimo
ltn.
iacere
Traduzioni
Francese
être couché
Inglese
to lie
Spagnolo
yacer
Italiano
giacére
Tedesco
liegen.
isterricorjàre , vrb: isterrigolzare,
isterrigorzare Definizione
su si pònnere coment'e crocaos o fuliaos in terra, ma nau prus che àteru cun fortza, cun tzacu, cun arrennegu
Sinonimi e contrari
aterrai
/
imbrossinare,
isterricrare,
isterrighinare,
isterrinai,
isterrorzare,
istragorzare,
sterrionai
Frasi
pesadindhe ca t'imbrutas: mugosu, sempre isterrigorzendhe in terra t'istas! ◊ si iscrafiaiant sa sue in bentre, sa béstia s'isterrigorzaiat in terra
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
s'étendre par terre
Inglese
to lie down
Spagnolo
tumbarse,
echarse al suelo
Italiano
distèndersi per tèrra
Tedesco
sich niederlegen.
istrasiàre , vrb Definizione
cicire cun is cambas istiradas e su dossu unu pagu betau a daesegus, o fintzes istérrios in terra deunudotu
Sinonimi e contrari
abbrentuxai
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
s'étendre,
s'allonger
Inglese
to lie down
Spagnolo
tenderse,
tumbarse,
acostarse
Italiano
sdraiarsi
Tedesco
sich niederlegen.
pesài 2 , vrb: pesare 2 Definizione
fàere pesu e, in cobertantza, agatare o èssere dificurtosa una cosa, mala a padire; pònnere cosa in sa pesa e iscumbatare su pesu chi faet in grammos o múltiplu; cunsiderare, provare a bíere o cumprèndhere méngius a unu o una cosa, una chistione po dha connòschere bene
Sinonimi e contrari
tantare
/
cunfígiri
Modi di dire
csn:
pesai a grussu = furai in su pesu; pesàresi (nau de duus po comenti faint s'unu cun s'àteru) = andai de acórdiu
Frasi
sa linna frisca pesat de prus ◊ pesat prus su prumu chi no su ferru ◊ sa ní pesat asuba de is àrburis e dhas iscòsciat ◊ balla ca a mandhare fizos a istudiare a su póveru li pesat! ◊ onzunu depet istare in càncaros suos, ca no depet pesare a sos àteros
2.
pesamí su pani ca tengu pressi!
3.
sa pessone cheret bene pesada pro ischire it'est! ◊ pesa sa peràula innanti de faedhare! ◊ isciu cantu pesas
4.
sogra e nura no si pesant
Etimo
ltn.
pe(n)sare
Traduzioni
Francese
charger,
peser,
pondérer,
réfléchir
Inglese
to weigh,
to consider,
to lie
Spagnolo
cargar,
pesar,
pesar,
ponderar
Italiano
gravare,
pesare,
ponderare
Tedesco
lasten,
belasten,
wiegen,
abwiegen,
abwägen.
sderrinài , vrb: isterrinai*,
sterrinai,
stirrinai Definizione
betare a terra, crocare in terra, su si pònnere crocaos
Sinonimi e contrari
imbrossinare,
istèrrere,
isterricorjare,
isterrighinare,
sterrionai,
stragai
Frasi
candu ti ses puntu ses acabbau sderrinau in d-unu letu
Traduzioni
Francese
terrasser,
abattre,
s'étendre
Inglese
to knock down,
to lay (down),
to lie down
Spagnolo
derribar,
tumbar
Italiano
atterrare,
abbàttere,
stèndere a tèrra,
stèndersi
Tedesco
niederwerfen,
niederschlagen,
sich hinlegen.